Μία από τις αγαπημένες φράσεις-κλισέ του Χρήστου Σωτηρακόπουλου είναι πως "Ο προπονητής είναι σαν τον μάγειρα. Αν είναι καλός τότε ακόμη και με πατάτες και αυγά θα σου φτιάξει μια νοστιμότατη ομελέτα. Αν όχι, τότε ακόμη και τα πιο εκλεκτά υλικά να του δώσεις, το τελικό αποτέλεσμα δεν θα τρώγεται".
Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα συμφωνήσω απόλυτα με το πρώην αφεντικό μου. Έχουμε δει πολλές φορές ομάδες χωρίς σπουδαία ονόματα στο δυναμικό τους να παρουσιάζουν θεαματικό και ενίοτε σπουδαίο ποδόσφαιρο, από τη Ρόζεμποργκ της περασμένης δεκαετίας μέχρι την Πόρτο και τη Μονακό το 2004.
Και στον αντίποδα, έχουμε δει ομάδες γεμάτες ακριβοπληρωμένα αστέρια τις οποίες όμως δεν κάθεσαι να δεις ακόμη κι'αν σε πληρώνουν (Ίντερ, Λίβερπουλ, Ρεάλ).
Εδώ ακριβώς όμως τίθεται ένα ποδοσφαιρικό/φιλοσοφικό ζήτημα: τι είναι αυτό που κάνει έναν προπονητή να θεωρείται καλός ή κακός, επιτυχημένος ή αποτυχημένος;
Τα αποτελέσματα;
Το θέαμα που παρουσιάζει η ομάδα του;
Η ανάδειξη νέων παικτών και η σωστή διαχείριση του εκάστοτε υλικού;
Η ευρέως αποδεκτή άποψη στην εποχή μας είναι ότι τα αποτελέσματα είναι το μοναδικό κριτήριο με βάση το οποίο κρίνουμε την αξία ενός τεχνικού. Λογικά λοιπόν τους τελευταίους μήνες έχουμε γίνει μάρτυρες μιας ακατάσχετης Μουρινιολαγνείας καθώς ο Πορτογάλος οδήγησε την ομάδα στην κατάκτηση κάθε διαθέσιμου τίτλου στη φετινή σεζόν. Την ίδια στιγμή ο περσινός θριαμβευτής Γκουαρντιόλα (ξανα)έγινε "άσχετος" και "μυρωδιάς", παρότι κατά γενική ομολογία η Μπαρτσελόνα ίσωας και να έπαιξε καλύτερο ποδόσφαιρο φέτος παρά πέρσυ.
Προσωπικά θεωρώ πολύ πιο επιτυχημένους τον Φέργκιουσον και τον Βενγκέρ από τον Μουρίνιο. Ο Σερ Άλεξ επί είκοσι σχεδόν χρόνια παρουσιάζει κάθε σεζόν μια ομάδα η οποία προσφέρει από καλό εώς εξαιρετικό θέαμα, είτε παίζουν σε αυτήν ο Μπέκαμ, ο Γκίγκς, ο Κιν, ο Φαν Νιστελρόι και ο Ρονάλντο, είτε παίζουν ο Παρκ, ο Γκίμπσον, ο Ραφαέλ και ο Φλέτσερ.
Ο Βενγκέρ έχει βγάλει φουρνιές ολόκληρες σπουδαίων παικτών και καταφέρνει να παρουσιάζει το πιο συναρπαστικό ποδόσφαιρο στην Premier League ξοδεύοντας υποπολλαπλάσια χρήματα από τους συναδέλφους του στην Τσέλσι, την Ίντερ και τη Ρεάλ.
Και φυσικά μην ξεχνάμε πως ο Φαν Χάαλ έφτασε στον τελικό χωρίς φανταχτερές μεταγραφές, παίζοντας καλύτερο ποδόσφαιρο από την Ίντερ, και βάζοντας μέσα σε όλα αυτά στην ενδεκάδα ολόκληρης Μπάγερν κάτι νέα παικτάκια, μεταξύ των οποίων κάποιον Τόμας Μίλερ. Καθόλου άσχημα για έναν "ξοφλημένο κοκκινομούρη".
Και για να χρησιμοποιήσω ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα: ο Ταμπάρες παρουσίασε στο Μουντιάλ μια εξαιρετική Ουρουγουάη. Γρήγορη, θεαματική, αποτελεσματική και απαλαγμένη από τα κουσούρια του παρελθόντος (βλέπε αντιαθλητικό παιχνίδι), εκμεταλεύτηκε πλήρως τα περιορισμένα όπλα της και έφτασε στην υπέρβαση παίζοντας ποδόσφαιρο και όχι κλεφτοπόλεμο.
Ο Λεβ αιφνιδίασε τους πάντες εμφανίζοντας μια νεανική Γερμανία, η οποία έθελξε τους ποδοσφαιρόφιλους με το γρήγορο και θεαματικό της παιχνίδι, παρά τον χαμηλό μέσο όρο ηλικίας και την έλλειψη των παλαιών σούπερ σταρ.
Συγκριτικά και οι δύο είναι πολύ πιο επιτυχημένοι από τους συναδέλφους τους που έφτασαν στον τελικό κοουτσάροντας ομάδες γεμάτες αστέρια, εντυπωσιάζοντας ελάχιστους όμως στην πορεία.
Προσωπικά ως απλός φίλαθλος δυσκολεύομαι να κατανοήσω για ποιό λόγο θα έπρεπε να αποθεώνω τον Μουρίνιο. Επειδή ξοδεύοντας τα εκατομμύρια του Αμπράμοβιτς και του Μοράτι μας παρουσίασε ομάδες που ήταν βελτιωμένες εκδοχές της Προοδευτικής του Σούλη Παπαδόπουλου;
Επειδή είναι ένας εγωπαθής νάρκισος που προκειμένου να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του, και μακριά από τους παίκτες, κάνει γελοίες δηλώσεις και μετατρέπει τους αγώνες σε τσίρκο;
Ή μήπως επειδή είναι ωραίος άντρας και ντύνεται στην τρίχα; (μη γελάτε, το ακούσαμε κι'αυτό!)
Η αξία ενός προπονητή για μένα, που δεν βγάζω κανένα κέρδος από τις επιτυχίες της τάδε ή της δείνα ομάδας, κρίνεται από το αποτέλεσμα που μου παρουσιάζει στον αγωνιστικό χώρο. Αν αυτό είναι όμορφο, με ευχαριστεί και με ψυχαγωγεί τότε ο προπονητής έκανε καλά τη δουλειά του.
Αντιθέτως, αν με κάνει να βαριέμαι και να δυσφορώ, τότε ο προπονητής απέτυχε, όσα τρόπαια κι'αν μου πετάξει στα μούτρα.
Το να προσπαθούν κάποιοι να με πείσουν ότι ο Μουρίνιο είναι καλός προπονητής επειδή η Ίντερ πήρε το τρεμπλ, είναι σα να προσπαθούν να με πείσουν ότι ο Μάικλ Μπέι είναι σπουδαίος σκηνοθέτης επειδή οι ταινίες του κάνουν φοβερές εισπράξεις, ή ακόμη χειρότερα ότι το "Ρόκυ" είναι καλύτερη ταινία από τον "Ταξιτζή" επειδή πήρε το Όσκαρ.
Στη δική μου λογική το να κατεβάζεις στο γήπεδο μια ομάδα με Σνάιντερ, Μαϊκόν, Ετό, Μιλίτο, και να τη βάζεις να παίζει λες και είναι ο Αετός Κορυδαλλού απέναντι στη Μικτή Κόσμου δεν είναι δείγμα μεγάλης προπονητικής ευφυίας αλλά μεγάλου κόμπλεξ και κουτοπονηριάς. Δεν είναι δείγμα μεγαλοσύνης να είσαι εκατομυριούχος και να συμπεριφέρεσαι σαν ζητιάνος.
Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το πάλαι ποτέ αντίπαλον δέος του Πορτογάλου, ο Μπενίτεθ, ακολούθησε την ίδια λογική στη Λίβερπουλ. Είχε κι'αυτός τις εφήμερες επιτυχίες του, σήμερα όμως πλέον ακόμη και οι φανατικότεροπι υμνητές του τον αποκυρήσουν ως τον άνθρωπο που κατέστρεψε τους "κόκκινους". Η εφαρμογή της λογικής της μικρής ομάδας σε μεγέθη τύπου Λίβερπουλ και Ίντερ μπορεί να αποφέρει πρόσκαιρα οφέλη, αργά ή γρήγορα όμως το DNA της μεγάλης ομάδας ή θα απορρίψει το ξένο σώμα ή θα υποστεί μετάλλαξη με αποτέλεσμα τερατογενέσεις, όπως αυτή στην οποία έγιναν μάρτυρες οι Liverpudlians στη φετινή σεζόν.
Λένε ότι η Ιστορία γράφεται με τους τίτλους και τα τρόπαια, εξ'ου και η αποθέωση των νικητών ανεξαρτήτως του θεάματος που παρουσιάζουν. Ας σκεφτούν όμως όλοι όσοι πιπιλάνε αυτή την καραμέλα, ποιά ομάδα θυμούνται καλύτερα οι απανταχού φίλαθλοι ακόμη και σήμερα, τόσα χρόνια μετά: την Βραζιλία του 1982 που αποκλείστηκε ή αυτή του 1994 που πήρε το Μουντιάλ;
Την Ουγγαρία του 1954 και την Ολλανδία του 1974 ή τις γερμανικές ομάδες των αντίστοιχων χρόνων που τις νίκησαν;
Ίσως τελικά ο Ηλίας Μπαζίνας να το είπε καλύτερα με μια φράση του για το Μουντιάλ του '82:
"Τον Ρόσι τον ξέχασαν όλοι. Τον Σώκρατες κανένας".
